USLUGE – SLOVO U

UIBC

Osim u eritocitima željezo se u tijelu nalazi se u transportnom obliku – transferinu. Mjerenje UIBC (unsaturated iron binding capacity) može se koristiti u kombinaciji s koncentracijom željeza u serumu kako bi se dobio ukupni kapacitet vezivanja željeza (TIBC) tj. najveća koncentracija željeza kojeg u serumu mogu na sebe vezati proteini, najviše transferin.

Povišeno:

U anemiji zbog deficita željeza, zatim u trudnoći.

Sniženo:

Smanjene vrijednosti: kod kroničnog deficita željeza, zatim manje primarne hemokromatoze, hemolitičke anemije, β-talasemije.

Vrijeme određivanja:

Rezultat isti dan

Laboratorijsko određivanje mokraće je vrlo važno u isključivanju i otkrivanju poremećaja rada bubrega i mokraćnog trakta. Mokraća je najdirektniji uzorak za isključivanje te ranu dijagnozu tih poremećaja, kao i za praćenje toka bolesti i terapije.

Vrijeme određivanja;

Rezultat je isti dan

Žučne kiseline su potrebne za varenje i resorpciju lipida u crevima. Sintetišu se iz holesterola u jetri i predstavljaju najvažniji način ekskrecije holesterola iz organizma. Žučne kiseline se izlučuju u žuč i preko žuči stižu do duodenuma. Manji dio se izbacuje fecesom, a veći deo resorbuje. Vezane za transportne proteine, žučne kiseline se prenose nazad do jetre.

Primjena:

Određivanje koncentracije žučnih kiselina u serumu smatra se visoko specifičnim testom za dijagnostifikovanje poremećaja jetre. Povećanje koncentracije žučnih kiselina javlja se kod velikog broja funkcionalnih oboljenja jetre, a kao posledica usporenog klirensa iz portalne cirkulacije. Koncentracija žučnih kiselina u serumu naglo se povećava nakon obroka bogatog mastima i to u naredna dva do četiri sata. Ova činjenica se koristi prilikom funkcionalnog ispitivanja jetre uzimanjem jednog uzorka za vrijeme gladovanja i drugog uzorka krvi dva sata nakon obroka. Za funkcionalno ispitivanje uz pomoć žučnih kiselina potrebno je uzorkovati dva uzorka pune krvi po sledećem protokolu:

• Nakon perioda gladovanja (8h) uzorkuje se prvi uzorak.
• Neposredno nakon uzorkovanja pacijentu se daje da pojede 200-250g masnije junetine.
• Dva sata (2h) nakon obroka, uzorkuje se drugi uzorak pune krvi.

Kod kongenitalnog portosistemskog šanta koncentracija žučnih kiselina u drugom uzorku može biti i do 20 puta veća u odnosu na koncentraciju u toku gladovanja.

Vrijeme određivanja:

3-4 dana

Mjerenje ukupnih proteina koristi se u dijagnostici i terapiji raznih bolesti jetre, bubrega i koštane srži, kao i ostalih metaboličkih i nutricijskih poremećaja. Odstupanje ukupnih proteina u serumu od referentnih vrijednosti ukazuje na disproteinemiju ili poremećaj ravnoteže vode. Ova dva stanja mogu se razlikovati dodatnim provođenjem elektroforeze proteina seruma i određivanjem hematokrita.

Povišeno

Povećana koncentracija ukupnih proteina javlja se prilikom dehidracije, paraproteinemije i mijeloma, a katkad i u kroničnim bolestima kao ciroza jetre, sarkomu, kroničnim upalama i autoimunim bolestima.

Sniženo:

Smanjena koncentracija proteina javlja se pri prekomjernoj hidrataciji, gubitku proteina iz organizma, smanjenoj sintezi proteina ili pojačanoj razgradnji proteina, npr. u hipertireozi ili dijabetesu melitusu. U teškom nefritisu, naročito nefrozi, proteini se gube putem urina, kod opeklina koje zahvaćaju veću površinu gube se kroz oštećenu kožu, a kod enteritisa s teškim proljevima putem crijeva. Zbog smanjene sinteze proteina, hipoproteinemija se nalazi kod teških jetrenih bolesti, u kojima je zbog smanjene funkcija jetre smanjena i sinteza albumina. Nadalje, proteini su smanjeni pri nedostatku proteina u hrani , malapsorpciji, tuberkulozi i malignim bolestima.

Vrijeme određivanja:

Rezultat isti dan

Mokraćna kiselina (urat) je glavni proizvod razgradnje nukleinskih kiselina (purinskih baza), i to u jetri a izlučuje se putem bubrega, tako da količina mokraćne kiseline u ljudskom tijelu ovisi o ravnoteži između procesa proizvodnje i izlučivanja.

Povišeno:

Najpoznatije povećanje razine u krvi je giht . Rjeđe je nađeno kod povećanog unosa purina hranom, bubrežne insuficijencije, akutne i kronične bolesti bubrega, leukemije, limfoma, policitemije, psorijaze, posta, gladovanja i kemoterapije.

Sniženo:

Snižene vrijednosti urata u krvi mogu nastati kao posljedica smanjene proizvodnje mokraćne kiseline kao što se javlja kod nasljedne ksantinurije, nasljednog nedostatka enzima purin-nukleozid-fosforilaze te terapije alopurinolom.

 Vrijeme određivanja:

Rezultat isti dan

Urea nastaje u jetri kao konačni proizvod metabolizma aminokiselina. Njeno stvaranje stoga ovisi o dnevnom unosu proteina te endogenom metabolizmu proteina. Većina uree se izlučuje putem bubrega, te se 40 – 60% vraća ponovo natrag.

Povišeno:

Povećane vrijednosti uree u krvi mogu se naći u akutnoj i kroničnoj bolesti bubrega, opstrukciji mokraćnog sustava, zatim manje značajno kod dekompenzacije srca, gastrointestinalnog krvarenja, Addisonove bolesti.

Sniženo:

Snižena razina ureje ukazuje na tešku bolest jetre, celijakiju, nefrotski sindrom.

Vrijeme određivanja:

Rezultat isti dan

Urinokultura je pojam koji se koristi za bakteriološko određivanje mokraće. Postoje bakterije koje se nalaze normalno na sluznici i one se nazivaju fiziološka flora. Međutim, neke bakterije su patogene i one izazivaju simptome bolesti. Da bi nalaz bio pouzdan, vrlo je važno pridržavati se uputa za prikupljanje uzorka mokraće

sterilna čašica sa poklopcem – možete kupiti u apoteci ili pruzeti u laboratoriju:

• Ujutro, odmah nakon ustajanja, oprati se dobro sapunom i isprati tušem
• Ne brisati sa ručnikom – ni svježe oprani ručnik nije sterilan
• Otvoriti sterilnu posudicu za uzorak
• Poklopac držati u desnoj ruci i ne prislanjati ni uz koju površinu
• Srednji mlaz mokraće pomokriti u sterilnu posudicu (koju držite lijevom rukom)
• Sterilnu posudicu sa uzorkom Vaše mokraće što prije donijeti u laboratorij.

Patološki nalaz

Ukoliko je nalaz pozitivan i nađene su i izolirane bakterije, radi se antibiogram, odnosno određuje antibiotik koji najbolje djeluje na izoliranu bakteriju.

Najvjerodostojniji je rezultat urinokulture iz prvog jutarnjeg urina. Urin treba biti u mjehuru najmanje 3 sata.

Vrijeme određivanja:

24 h

Klinički značaj:

akutna intermitentna porfirija, kongenitalna eritropoetska porfirija, porphyria cutanea tarda

Vrijeme određivanja:

7-10 dana